سیستم ARP چیست؟

اگر تاکنون با عبارت سیستم ARP مواجه نشده‌اید و نمی‌دانید چه کاربردی دارد، اجازه بدهید این مقاله را با یک سوال آغاز کنیم. به‌نظر شما در یک پیچ تند امکان واژگونی یک خودرو هاچبک مانند 206 بیشتر است یا یک مینی‌ون خانوادگی مانند سوبا M4؟! برای اینکه پاسخ این سوال را به‌طور دقیق ارایه کنیم لازم است تا درباره مفهوم مرکز ثقل خودرو توضیحاتی ارایه کنیم.

مرکز ثقل همان نقطه‌ای از بدنه خودرو است که وزن اصلی بر آن متمرکز شده است، به‌طوری که اگر قرار باشد به‌وسیله یک طناب از روی زمین بالا کشیده شود، چنانچه طناب دقیقا روی مرکز ثقل قرار بگیرد، خودرو به تعادل می‌رسد و یک طرف بر طرف دیگر سنگینی و فشار وارد نمی‌کند. جالب است بدانید که همین مرکز ثقل، نقش تعیین‌کننده‌ای در واژگونی خودروهایی با ابعاد کشیده دارد که مرکز ثقل بالاتری دارند. سیستم ARP با استفاده از سنسورهای تعبیه شده روی خودروهای طویل و سنگین، سطح شتاب ماشین در پیچ‌های تند را کنترل می‌کند و با فعال کردن سیستمی که مانع از واژگونی می‌شود، سطح ایمنی بیشتری فراهم می‌کند.

با توضیحاتی که گذشت، پاسخ دادن به سوال ابتدایی این مقاله دشوار نیست. سدان‌ها و هاچبک‌ها بسیار کمتر از شاسی‌بلندها، ون‌ها و مینی ون‌ها واژگون می‌شوند. به‌همین دلیل مجهز بودن این خودروها به سیستم ضد واژگونی، یک امتیاز مهم برای آن‌هاست.

جهت آشنایی با شرایط فروش اقساطی جک K7 در سایا خودرو کلیک کنید.

سیستم ARP چیست؟

ARP برای اینکه به‌درستی عمل کند باید از اطلاعات و عملکرد سایر سیستم‌های امنیتی استفاده کند. سیستم‌هایی که به‌ کمک ARP می‌آیند شامل سیستم کنترل پایداری الکترونیکی، سیستم کنترل کشش خودرو و سیستم ترمز ضد قفل است. در واقع مجموعه‌ای از سنسورها اطلاعات دقیقی را به ARP می‌رسانند تا هنگامی که خودرو با یک دور تند ناگهانی (پیچ تند) یا لرزش شدید مواجه شود، وارد عمل شود.

پیرامون توضیح اضافه‌تر درباره اینکه سیستم ARP چیست باید گفت، این سیستم نیروهای جانبی بیش از حد را به‌وسیله حسگرها دریافت می‌کند و از بروز حوادث جلوگیری می‌کند. به‌محض اینکه این سیستم احساس کند ممکن است خطری خودرو را تهدید کند یا ماشین واژگون شود، عملیات انتقال گشتاور شروع می‌شود. گشتاور باید به چرخ‌هایی منتقل شود که سطح چسبندگی بالاتری دارند، در این حالت از سطح شتاب خودرو کاسته می‌شود و ترمز ضد قفل ABS نیز وارد عمل می‌شود.

جهت کسب اطلاعات درباره فروش اقساطی کرمان موتور کلیک کنید.

سیستم ARP چگونه زمان دقیق واژگون شدن خودرو را تشخیص می‌دهد؟

اطلاعات دریافتی از سنسورها و سیستم‌های کنترل پایداری، کنترل کششی و ترمز ضد قفل به ایسیو خودرو برده می‌شود و این کامپیوتر قادر است تا زمان دقیق واژگونی را محاسبه کند. در این زمان سیستم ARP دست به‌کار می‌شود و مانع بروز حادثه می‌گردد. بنابراین ARP با استفاده از سنسورها و سایر سیستم‌ها و محاسبه‌ای که کامپیوتر به‌عنوان مغز متفکر خودرو انجام می‌دهد، تشخیص می‌دهد چه زمانی وارد عمل شود.

آیا با وجود سیستم ARP امکان واژگونی صفر است؟

به‌نظر می‌رسد اینطور نیست که با وجود ARP امکان واژگونی غیرممکن شود، چراکه سازندگان این سیستم در ادامه توضیحات درباره اینکه ARP چیست و چگونه عمل می‌کند، این توضیحات را هم اضافه کرده‌اند که با فعال شدن این سیستم دور موتور کاهش پیدا می‌کند و ترمز چرخ‌ها وارد عمل می‌شوند، اما اگر این موارد کارساز نبود و سیستم تشخیص دهد که همچنان امکان واژگونی خودرو وجود دارد، کمربندهای پیش کشنده و ایربگ‌ها را فعال می‌کند تا صدمات احتمالی را کاهش دهد.

عملکرد سیستم ARP به چه صورت است؟

درباره عملکرد سیستم ARP به‌عنوان سیستم فعال در برابر واژگونی active rollover protection پیش از این نیز مطالبی ارائه شد. این سیستم هنگامی که احساس کند نیروی جانبی بیشتر از حد معمول به خودرو وارد شده است فعال می‌شود تا ایمنی بیشتری ارایه کند.

به‌عبارتی چنانچه شما با شرکت در طرح فروش اقساطی خودرو از سایا خودرو صاحب یک مینی‌ون یا کراس اوور شده باشید که مجهز به سیستم ضد واژگونی باشد، وقتی وارد یک پیچ خطرناک شوید مجموعه سنسورها تشخیص می‌دهند تغییراتی در مسیر و شتاب خودرو اتفاق افتاده است. داده‌ها به مرکز کنترل می‌روند و خطر تشخیص داده می‌شود. با توجه به اینکه خودرو شما مرکز ثقل بالاتری دارد و احتمال واژگون شدن آن وجود دارد، سیستم ARP از شتاب می‌کاهد تا از بروز حادثه پیشگیری کند.

تفاوت بین سیستم‌های ESP و ARP چیست؟

سیستم پایداری الکترونیکی یا ESP موظف است تا در شرایط بحرانی از راننده و خودرو پشتیبانی کند. بنابراین هنگامی که قصد خرید خودرو تحویل فوری به‌صورت نقد یا اقساط از سایا خودرو را دارید، ابن نکته را در نظر بگیرید که آیا خودرو انتخابی شما مجهز به ESP هست یا خیر.

وجود ESP یک امتیاز و در دنیای مدرن امروز یک ضرورت برای خودروهاست. سیستم پایداری الکترونیکی هنگامی که در کنار سیستم ترمز ضد قفل (ABS) و سیستم کنترل کشش قرار بگیرد یک سطح فوق‌العاده امنیتی را ارائه می‌دهد. سیستم ARP جزیی از سیستم پایداری الکترونیکی است که در کنار سایر حسگرها حرکات لغزش خودرو را تشخیص می‌دهد و به‌موقع در برابر آن‌ها سطح حفاظت ایمنی ارائه می‌دهد.

بنابراین در تفاوت بین ESP و ARP باید گفت، این دو سیستم در کنار یکدیگر و با استفاده از عملکرد سایر سیستم‌‌های ایمنی سطح بالاتری از امنیت خودرو و سرنشینان را ارایه می‌دهند و مکمل یکدیگرند. وجود این سیستم‌ها بر روی کراس اوورها و ون‌ها تا 80 درصد از لغزش جاده‌ای خودرو پیشگیری می‌کند.

مقایسه با سایر سیستم ها مانند سیستم کنترل پایداری الکترونیکی+سیستم کنترل کشش

در دنیای خودروهای امروزی، سیستم‌های ایمنی فعال نقش مهمی در کنترل وضعیت خودرو در شرایط بحرانی دارند. اما هر کدام از این سیستم‌ها وظیفه و شیوه عملکرد خاص خود را دارند.

برای مثال،ARP مستقیماً روی خطر واژگونی تمرکز دارد، در حالی‌که سیستم‌هایی مانند ESP و TCS بیشتر بر کنترل لغزش و پایداری خودرو در سطوح لغزنده یا پیچ‌های تند تمرکز می‌کنند.

سیستم کنترل کشش یا TCS (Traction Control System) یکی از فناوری‌های ایمنی در خودرو است که با جلوگیری از لغزش چرخ‌ها هنگام شتاب‌گیری، به حفظ پایداری خودرو کمک می‌کند. این سیستم معمولاً با کاهش گشتاور موتور یا اعمال ترمز به چرخ لغزنده، مانع از هرزگردی می‌شود. در مقابل، سیستم APR (Active Power Redistribution) که در خودروهای پیشرفته‌تری استفاده می‌شود، توان موتور را به‌صورت هوشمند بین چرخ‌ها توزیع می‌کند تا همزمان با جلوگیری از لغزش، بهترین عملکرد دینامیکی را ارائه دهد.

در حالی‌که TCS بیشتر به کنترل لحظه‌ای لغزش محدود است، APR به‌صورت فعال تعادل و کشش را در سطوح مختلف جاده بهینه می‌کند و در نتیجه عملکردی پیچیده‌تر و مؤثرتر نسبت به TCS دارد.

برای اینکه تفاوت کاربرد این سیستم‌ها بهتر مشخص شود، در ادامه مقایسه‌ای کاربردی بین این سه فناوری کلیدی آورده شده است.

مزایای وجود سیستم ARP برای خودرو چیست؟

اگر بخواهیم از مزایای سیستم ARP برای خودروها بگوییم گریزی می‌زنیم به زمانی که قصد گرفتن گواهینامه رانندگی داشتید. حتما خاطرتان هست که وقتی در حال آموزش بودید، سطح نگرانی کمتری را در مواجه با سرعت‌گیرها یا خودروهایی که ناگهان جلوی شما می‌پیچیدند داشتید، زیرا دلتان به مربی و کلاچ و ترمز گرفتن‌های او گرم بود! سیستم ARP همان یار کمکی است، یاری که مزایای زیر را برای راننده به ارمغان می‌آورد:

• با لغزش خودرو مقابله می‌کند
• در شرایط بحرانی رانندگی حفاظت موثری از راننده و خودرو ارائه می‌کند
• عملکردهای ایمنی بیشتری در رانندگی ارائه می‌دهد
• آرامش خاطر و راحتی رانندگی را هدیه می‌کند
• چابکی رانندگی را افزایش می‌دهد

پروتکل arp در کدام لایه است؟

سیستم ARP در سطح نرم‌افزاری به عنوان بخشی از سامانه کنترل پایداری الکترونیکی (ESP) تعریف می‌شود و با تحلیل اطلاعات لحظه‌ای دریافتی از حسگرهای مختلف خودرو عمل می‌کند. از دید مفهومی، این سیستم در لایه‌ی واسط بین نرم‌افزار تصمیم‌گیرنده (مانند ECU خودرو) و سخت‌افزار اجرایی (ترمز، موتور، گیربکس و…) قرار دارد.

نحوه و مسیر کارکردن پروتکل ARP (بهبود قسمت عملکرد سیستم ARP به چه صورت است؟)

زمانی که خودرو با سرعت بالا وارد پیچ می‌شود یا در شرایطی خاص مثل مانور ناگهانی یا چرخش شدید قرار می‌گیرد، احتمال واژگونی به‌ویژه در خودروهایی با مرکز ثقل بالا (مانند SUVها، ون‌ها و خودروهای باربری سبک) افزایش می‌یابد. در این شرایط، سیستم ARP با دریافت داده‌هایی از سنسورهای زاویه شیب جانبی، سرعت چرخ‌ها و موقعیت فرمان، احتمال واژگونی را تحلیل می‌کند.

در صورت نزدیک شدن به آستانه واژگونی، سیستم به‌صورت هوشمند وارد عمل می‌شود. ابتدا ترمز چرخ‌های خارجی پیچ را فعال می‌کند تا پایداری خودرو حفظ شود. در مراحل پیشرفته‌تر، حتی می‌تواند با کاهش گشتاور موتور، سرعت خودرو را کم کرده و در صورت نیاز سیستم‌های محافظتی مانند ایربگ یا کمربند پیش‌کشنده را نیز فعال کند.

انواع مختلفی از پروتکل های ARP

در سال‌های اخیر، پیشرفت فناوری در صنعت خودروسازی نه تنها باعث افزایش راحتی و امکانات رفاهی شده، بلکه موجب شده سطح ایمنی خودروها نیز به شکل چشمگیری ارتقا پیدا کند.

یکی از نوآوری‌هایی که شاید کمتر شناخته شده، اما نقشی حیاتی در جلوگیری از حوادث مرگبار ایفا می‌کند، سیستم ARP یا همان “محافظ فعال در برابر واژگونی” است.

این سیستم زیرمجموعه‌ای از سیستم‌های ایمنی فعال به شمار می‌رود و می‌تواند در موقعیت‌هایی که خطر واژگونی خودرو وجود دارد، وارد عمل شده و جان سرنشینان را نجات دهد. انواع مختلف پروتکل های ARP عبارتند از:

۱. Automotive Reprogramming Protocol (ARP)

•     برای به‌روزرسانی نرم‌افزاری ECUها و کنترل یونیت‌ها استفاده می‌شود.
•     شامل مراحل خاصی برای برقراری ارتباط، تایید هویت و دانلود نرم‌افزار جدید است.

۲. ARP بر پایه‌ی UDS (Unified Diagnostic Services)

•     UDS پروتکلی استاندارد است که برای عیب‌یابی و برنامه‌ریزی ECU به کار می‌رود.
•     ARP در اینجا در واقع پروتکل آپدیت نرم‌افزار طبق چارچوب UDS است (مثل ارسال داده از طریق سرویس‌های خاص UDS).

۳. ARP بر پایه‌ی DoIP (Diagnostics over IP)

•     مخصوص خودروهای جدید که ارتباط داخلی آن‌ها از طریق شبکه IP انجام می‌شود. (مثلاً شبکه اترنت داخل خودرو).
•     در این روش ARP از طریق IP و TCP ارتباط برقرار می‌کند تا ECU ها را برنامه‌ریزی کند.

۴. ARP در بستر CAN و FlexRay

•     برخی خودروها برای ARP از شبکه‌های داخلی مثل CAN bus یا FlexRay استفاده می‌کنند.
•     در این حالت بسته‌های ARP روی پروتکل‌های خاصی تعریف می‌شوند تا بتوان ECU ها را فلش کرد یا ری‌پروگرم نمود.

۵. ARP مبتنی بر OTA (Over-The-Air)

•     برای به‌روزرسانی‌های بی‌سیم خودرو، مخصوصاً در خودروهای الکتریکی و خودران.
•     در این روش نیازی به اتصال فیزیکی نیست و نرم‌افزار ECU ها از طریق اینترنت آپدیت می‌شوند.

تفاوت های ARP با DHCP و  DNS

در خودروهای مدرن که شبکه‌های داخلی (مثل CAN، Ethernet Automotive و … ) دارند، مفاهیم ARP، DHCP و DNS به شکلی شبیه به دنیای شبکه‌های کامپیوتری به کار می‌روند. جدول زیر تفاوت‌های اصلی میان ARP، DHCP و DNS را به‌صورت خلاصه و کاربردی نشان می‌دهد.

لیستی از خودروهای محهز به سیستم ARP

شاید سیستم ضد واژگونی یا ARP در نگاه اول چندان به چشم نیاید و بسیاری از رانندگان حتی از وجود آن در خودرویشان بی‌خبر باشند، اما همین فناوری خاموش و هوشمند، در لحظه‌ای که کنترل خودرو از دست می‌رود، می‌تواند تفاوت میان یک حادثه مرگبار و یک نجات بی‌سر و صدا باشد.

ARP نمونه‌ای از پیشرفت‌هایی‌ست که نشان می‌دهد صنعت خودرو تنها به دنبال سرعت و قدرت نیست، بلکه ایمنی و حفظ جان سرنشینان در اولویت قرار گرفته است.

این محافظ پنهان، شاید دیده نشود، اما حضورش در لحظات حساس، بی‌قیمت است. برخی از خودروهایی که معمولاً به سیستم ARP مجهز هستند شامل موارد زیر می‌شود:

•   ولوو XC90
•   فولکس واگن ترانسپورتر
•   مرسدس بنز V-Class
•   هیوندای پالیسید
•   کیا سورنتو
•   بی‌ام‌و X5 و X7
•   تویوتا لندکروزر جدید
•   شورولت تاهو
•   فورد اکسپدیشن

این خودروها به دلیل ماهیت SUV بودن یا طراحی با مرکز ثقل بالا، بیشترین بهره‌برداری را از این سیستم دارند.

پرتکرار ترین سوالا کاربران در خصوص عملکرد آپشن سیستم ARP (ضد واژگونی)

• سیستم ARP دقیقاً چه زمانی فعال می‌شود؟

زمانی که خودرو در شرایط واژگونی بالقوه قرار می‌گیرد، مانند پیچ تند در سرعت بالا یا مانور ناگهانی.

• آیا ARP باعث کاهش سرعت خودرو می‌شود؟

بله، در صورت نیاز با کاهش گشتاور موتور و فعال‌سازی ترمزها، سرعت کاهش می‌یابد تا از واژگونی جلوگیری شود.

• همه خودروها این سیستم را دارند؟

خیر، این سیستم بیشتر در خودروهای شاسی‌بلند، ون‌ها و خودروهای سنگین‌تر تعبیه می‌شود.

• آیا ARP جایگزین ESP است؟

خیر، بلکه به عنوان یک بخش تکمیلی در سیستم ESP عمل می‌کند.

سخن پایانی

در این مطلب از بخش بلاگ سایا خودرو درباره عملکرد سیستم ARP سخن گفتیم. برای خرید نقدی یا اقساطی خودروهایی که مجهز به این سیستم ایمنی پیشرفته هستند با مراکز فروش ما تماس بگیرید.